De HSM 1046 / NS 7742 of wel een Haarlemmermeertje beginpagina 
De loc maakt deel uit van de serie 1005 - 1048. De nummers 1029 - 1046 werden zelfs eigendom van de H.E.S.M. Er was op de lokaallijnen rond 1905 behoefte aan een loc die de 50 km per uur kon halen en ook het versnelde aanzetten aan kon. De machines zijn gebouwd bij 3 fabrieken.
Werkspoor  1005 - 1022, 1035-1043
Henschel 1023-1034 
Schwartzkopff 1044-1048 

De loc heeft buitenliggende cilinders en schuifkasten en de stoombeweging was die van Allan. De kolenvoorraad werd opgeslagen in de ruimte links voor het machinistenhuis en de watervoorraad bevond zich tussen het frame. De van oorsprong korte schoorsteen werd, vanwege de hinderlijk neerslaande rook, vervangen door een lange.

Nog wat technische details: Westinghouse-rem, stoomverwarmingsvoorzieningen aan voor- en achterzijde, Knorr-voorverwarmingsinstallatie, stoombel, Ramsbottom-veiligheid op de vuurkist, veerbalansveiligheid op de dom.

Op de Haarlemmermeerlijnen reden deze locs tot 1928 personentreinen, daarna werden ze vervangen door de NS5000, 5300 en 7000 serie. Vanaf 1936 deden ze voornamelijk rangeerwerk en werden ze voor 1940 steeds meer vervangen door de locmotoren.
Vanwege oliegebrek in de oorlog werden de locs weer uit de mottenballen gehaald. In 1945 stonden ze zo ongeveer allemaal in Duitsland. Na oorlog kwamen ze wel weer terug, zelfs op de Haarlemmermeerlijnen. Negen werden aangepast voor de tramdiensten tussen Alkmaar en Bergen. De anderen deden dienst in en vanuit de depots Arnhem, Leeuwarden en Hengelo. Na het opheffen van alle personentreindiensten per 3 september 1950 waren de 7700-en voorgoed verdwenen van de Haarlemmermeerlijnen.


Model van Philotrain. In een HSM jasje.
NS 7701-7744, HUA-catnr 151374 

Korte geschiedenis van de HSM 1046 / NS 7742
Gebouwd bij Schwartzkopff, in dienst in 1914, gestationeerd in depot Hoorn. In 1920 in depot Apeldoorn. In de NS-tijd (na 1921) is de 7742 alleen in het jaar 1925 in Hoorn geweest. Zij reed toen in de personeelsdienst. In april 1932 wordt ze ingericht voor de tramdienst naar Bergen aan Zee vanuit depot Alkmaar. Tijdens de ketelherstelling in 1935 krijgt zij de ketel van de 7727.
Zij is de laatste HSM loc die gereden heeft en wel in de nacht van 31 augustus 1955 met de tram van Bergen aan Zee naar Alkmaar. De toenmalige President der NS, ir F.Q. den Hollander, heeft de loc aan het gemeentebestuur van Bergen aangeboden.

Uitgebreid overzicht van de standplaatsen van de HSM 1046 / NS 4472
 8 mei 1914 Verlaat de fabriek Berliner Maschinenbau A.G. vormals L. Schwartzkopff te Berlijn als nr 46. 
Vertrek naar de Centrale Werkplaats te Haarlem.
12 mei 1914  Verlaat Centrale Werkplaats en wordt opgeborgen in de locloods te Hilversum.
Vanwege de Eerste Wereldoorlog is beperkt reizigers- en goederenvervoer.
10 maart 1915  Actieve dienst vanuit depot Hoorn.
april 1915 Overplaatsing naar depot Alkmaar.
juni 1915 Overplaatsing naar depot Apeldoorn.
14 augustus 1915 Overplaatsing naar depot Winterswijk (GOLS). 
augustus 1917  Algehele revisie te Amersfoort.
september 1917  Overgeplaatst naar depot Doetichem. 
12 oktober 1917  Jaarlijkse onderhoudsbeurt te Amersfoort.
20 november 1917  Overplaatsing naar depot Uithoorn.
6 juli 1919  Herstellingbeurt te Amersfoort.
3 oktober 1919 Overplaatsing naar Apeldoorn.
7 oktober 1919 Botsing met HSM 430
16 april 1920 Kromgeslagen koppelstang.
23 juni 1921 Grote revisie te Haarlem.
15 september 1921 Verlaat de werkplaats als NS 7742, richting depot Doetichem. 
volgende jaren tot 1932 Veel mutaties omdat de NS7742 in de rangeerdienst terecht kwam.
2 juni 1927 Betrokken bij cycloonramp te Neede.
Vrij ernstige beschadiging door puin van de locloods.
1932 Overplaatsing naar depot Alkmaar. Geschikt gemaakt voor tramdienst op de lijn Alkmaar-Bergen.
1944 Beschadigd wegens beschietingen. Afgevoerd naar Duitsland (Cuxhaven). 
26 februari 1946 Herstelling te Amersfoort.
mei 1946 Overplaatsing naar depot Alkmaar. 
april 1954 Overplaatsing naar Amsterdam. 
juni 1955  Weer terug naar Alkmaar.
31 augustus 1955 Laatste tram van Alkmaar naar Bergen en terug.
30 september 1955 Afgevoerd voor de sloop. 
1960 tot
13 februari 1978 		Standbeeld te Bergen. 
1964 Uitstapje naar Groningen, om voor de V&D te dienen als blikvanger
13 februari 1978 Overbrenging naar Hoorn. 

Bronnen:
De Stoomtram, Bello;
De Nederlandse Stoomlocomotieven;
Lokaalspoor- en tramwegen van de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij.
Zie Overige links onder Boeken voor uitgebreidere beschrijving.

 
De 7742 als standbeeld te Bergen.
Ansichtkaart, Uitgeverij Muva, Valkenburg (L) 		Op 12 november 1960 werd zij als standbeeld onthuld door de toenmalige burgemeester L.J. de Ruiter. Op 31 januari 1978 besloot de gemeenteraad de loc belangeloos af te staan aan de Stoomtram Hoorn-Medemblik. In 1985 is de loc weer rijvaardig. 

Hieronder een aantal foto´s van de 7742 bij de rit tussen Hoorn en Medemblik op een zeer zonnige dag in juli 2006.

 


 


 


 


 


 


 


 


 


 



 


 


 


 


 


 


 


 


 


 



 


 


 


 


 


 


 


 


 


 


 
De NS 7742 boven de smeerkuil te Hoorn.
 foto: Lucie Nijsen, september 2006

top beginpagina